Δεισιδαιμονία Νο.2: Το Déjà vu

Λαικές δοξασίες

Σωκράτης:

«Είμαι πεπεισμένος πως υπάρχει αληθινά αυτό που λέμε ζεις ξανά, και πως οι ζωντανοί προέρχονται από τους νεκρούς, και πως οι ψυχές των νεκρών υπάρχουν.»

Πλάτωνος (Φαίδων 72Ε )

«Καμιά διαφορά δεν υπάρχει μεταξύ του ζωντανού και του πεθαμένου, του ξυπνητού και του κοιμώμενου, του νέου και του γέροντα, γιατί όταν τα πρώτα αλλάξουν κατάσταση γίνονται δεύτερα και αντιστρόφως.»

Ηρακλείτου (Ντιλς, Ι, σελ.171)

Η αιώνια αναζήτηση του ανθρώπου για αθανασία είναι τόσο θεμελιώδης που είναι σχεδόν αδύνατο να συλλάβουμε το γεγονός ότι αναπόφευκτα πεθαίνουμε.

Ετσι, μία σειρά από θεωρίες σχετικά με το θάνατο και τα επακόλουθά του έχουν διαμορφωθεί από την αρχή του κόσμου μέχρι σήμερα. Μερικοί λοιπόν λένε ότι ο θάνατος είναι το τέλος του κάθε πράγματος.Άλλοι πιστεύουν στον παράδεισο και στην κόλαση.Και κάποιοι άλλοι, ανάμεσά τους ,όπως φαίνεται και στα παραθέματα, και ο Σωκράτης και ο Ηράκλειτος, δέχονται τη μετεμψύχωση ως ένα αμετάκλητο γεγονός της ζωής.

Πολλά βιβλία έχουν γραφτεί πάνω στο θέμα της μετεμψύχωσης βασισμένα στην υπνωτική αναδρομή, στις επιθανάτιες εμπειρίες, στις εκσωματώσεις και στα φαινόμενα Déjà vu.Μόνο τα φαινόμενα αυτά όμως θα αναλυθούν στο άρθρο αυτό.

Το déjà vu (που στα γαλλικά σημαίνει: "το έχω ξαναδεί,ξαναβιώσει» ) είναι παραίσθηση ότι κάποιο πρόσωπο, πράγμα ή γεγονός που συναντάμε ή μας συμβαίνει για πρώτη φορά , το έχουμε ξαναδεί ή ξαναζήσει.Εξηνταπέντε στους εκατό ανθρώπους έχουν βιώσει την αίσθηση του déjà vu.

Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι όχι απλώς ένιωσαν ότι τους ήταν γνώριμο το περιβάλλον ή οι καταστάσεις, αλλά ότι θυμόντουσαν με κάθε λεπτομέρεια τη σκηνή που θα....επακολουθούσε! ήξεραν τα λόγια που θα ειπωθούν στα επόμενα δευτερόλεπτα γιατί τα ...θυμόντουσαν και ας μην είχαν αυτά (σε αυτή τη ζωή τουλάχιστον) ξανασυμβεί.

Έτσι λοιπόν, το déjà vu στις λαικές δοξασίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την επανάληψη της ύπαρξης, με τη μετεμψύχωση ή μετενσαρκωση. Δε ζούμε για πρώτη φορά, αλλά κάθε φορά επιστρέφουμε για να κλείσουμε ανοιχτές υποθέσεις, για να αναθεωρήσουμε και να φτάσουμε στη τελειότητα,στις ανώτερες βαθμίδες συνείδησης. Απλώς δε θυμόμαστε σε κάθε νέα γέννηση την προηγούμενη ζωή μας...Οι αναμνήσεις έχουν σβηστεί. Το déjà vu αποτελεί το μοναδικό κατάλοιπό τους.

-

Επιστημονική Κοινότητα

Η προμνησία (το deja-vu) είναι η αίσθηση του ατόμου πως μια κατάσταση που ζει εκείνη τη στιγμή, την έχει ξαναδεί στο παρελθόν. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε άτομα από 15-25 ετών και μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου. Τα άτομα που είναι πιο επιρρεπή στην προμνησία είναι αυτά που αγχώνονται και κουράζονται υπερβολικά, καθώς και ανώτερου κοινωνικού και μορφωτικού επιπέδου και όσοι ταξιδεύουν συχνά.

Σύμφωνα με μία θεωρία το φαινόμενο εξηγείται ως διαταραχή μνήμης στο οποίο εμπλέκονται ο ιππόκαμπος (περιοχή του εγκεφάλου που παίζει σημαντικό ρόλο στη μάθηση και τη μνήμη)και ο αμυγδαλοειδής πυρήνας του εγκεφάλου (μεταξύ άλλων φροντίζει μια σειρά ψυχικών λειτουργιών και εκφράσεων:φόβος,μνήμη,προσοχή, κ.α).

Μία άλλη θεωρία υποστηρίζει πως οι καταστάσεις μοιάζουν γνωστές επειδή οι πληροφορίες εισέρχονται στον εγκέφαλο ακόμη και όταν η προσοχή του ατόμου είναι προσηλωμένη σε κάτι άλλο και έτσι δημιουργείται προσωρινή σύγχυση.

Η θεωρία του ολογράμματος, από την άλλη, υποστηρίζει ότι το deja-vu συμβαίνει όταν ένα στοιχείο του περιβάλλοντος μοιάζει με μέρος μιας ανάμνησης.Έτσι ο εγκέφαλος «πετάει» την ανάμνηση και συγχύζει και πάλι τον κάτοχό του αφού αυτός τώρα μαζί με την πραγματικότητα, αναβιώνει και την ανάμνηση.
Η θεωρία της καθυστερημένης όρασης αποδίδει την εμφάνισή του στην καθυστέρηση έλευσης του ερεθίσματος στον εγκέφαλο από τον έναν οφθαλμό στον άλλο με αποτέλεσμα το δεύτερο ερέθισμα να θεωρείται ανάμνηση του πρώτου..Η τελαυταία θεωρία θεωρείται η πλέον πιο κοντινή ιδιαίτερα για περιπτώσεις ατόμων που βιώνουν για χρόνια και συχνά το déjà vu Τα άτομα αυτά έχουν υπερδραστήριο ή συνεχώς διεγερμένο το κύκλωμα του μετωπιαίου λοβού, το οποίο είναι υπεύθυνο για τις αναμνήσεις.

Τα παραπάνω όμως ,πρέπει να επισημανθεί , δε δηλώνουν ότι η θεωρία της μετεμψύχωσης είναι λανθασμένη ή σόφισμα...Απλώς δηλώνουν ότι τουλάχιστον για το deja vu, έχουν δοθεί κάποιες περαιτέρω εξηγήσεις..